Diyez ve Bemol Kavramı

Nota aralıkları yazısının devamı olan bu yazıda diyez ve bemol kavramlarını açıklamaya çalışacağım. Diyez nedir ve bemol nedir? soruları müzikle uğraşmaya başladığınız ilk günlerden itibaren aklınızı kurcalamaya başlayacaktır. Çünkü kendileri, bir aşamadan sonra müzik öğrenimi serüveninizin ayrılmaz bir parçası hâline geleceklerdir.

Bir önceki derste notalar arasında tam ve yarım ses boşlukları olduğunu ve tam ses boşluklarının iki yarım ses aralığına eşit olduğunu belirtmiştim. Bu bilgiler ışığında diyez ve bemol kavramını açıklayalım.

Diyez Nedir?

Diyez: Eklendiği notayı yarım ses incelten bir müzik terimidir. # işareti ile gösterilir. Örneğin Sol Diyez, Sol notasının yarım ses inceltilmiş hâlidir.

Bemol Nedir?

Bemol: Eklendiği notayı yarım ses kalınlaştıran bir müzik terimidir.♭ işareti ile gösterilir. Örneğin Sol Bemol, Sol notasının yarım ses kalınlaştırılmış hâlidir.


Diyez ve Bemol sesler aynı zamanda “arızalı sesler” olarak adlandırılır ama ben bugüne kadar bir yamuklarını görmedim. Siz de zamanla onları seversiniz.

Şimdi Diyez ve Bemol kavramlarını da işin içine katarak, bir önceki derste yazdığım Do dizisine tekrar bakalım:

Do – TAM – Re – TAM – Mi – YARIM – Fa – TAM – Sol – TAM – La – TAM – Si – YARIM – Do

Şimdi Tam Ses aralıklarını iki yarım olarak düşünüyor ve araya diyez ve bemol notalarını ekliyorum.

Do – (Do Diyez/Re Bemol) – Re – (Re Diyez/Mi Bemol) – Mi – YARIM – Fa – (Fa Diyez/Sol Bemol) – Sol – (Sol Diyez/La Bemol) – La – (La Diyez/Si Bemol) – Si – YARIM – Do

*Burada şu eklemeyi yapmak istiyorum. Aralarında tam ses aralığı olan iki nota arasında yerleştireceğimiz arızalı ses, o notaya baktığınız yere göre diyez yada bemol olarak adlandırılabiliyor. YANİ, Do Diyez ile Re Bemol aslında aynı şeye karşılık gelmekte.

Şimdi Yukarıdaki Yazılı anlatımı harfli anlatımla tekrar ediyorum. (Harf Gösterimi konusuna yabancıysanız konuyla ilgili yazıyı okuyabilirsiniz):

C – (C# / D♭) – D – (D# / E♭) – E – F – (F# / G♭) – G – (G# / A♭) – A – (A# / B♭) – B – C

Yukarıdaki harflendirmeyi sadece diyez sesler kullanarak yazımı aşağıdaki gibi olacaktır:

C – C# – D – D# – E – F – F# – G – G# – A – A# – B – C

Şimdi de sadece Bemol seslerini kullanarak yazayım:

C – D♭ – D – E♭ – E – F – G♭ – G – A♭ – A – B♭ – B – C

Bu yazılı anlatımlar kafanızı karıştırdıysa sizi aşağıdaki görsele davet ediyorum. Yukarıdaki anlatmaya çalıştığım konular piyanoda tuş diziliminin temelini oluşturuyor. Gördüğünüz gibi beyaz tuşlar naturel sesler, piyanoda siyah tuşlar ise arızalı seslere karşılık geliyor. Bu tuşlar aynı zamanda piyanoda bemol ve diyez tuşları anlamına gelmektedir. Yani özetle, aralarında Tam aralık olan seslerin arasına siyah tuşlar gelmiş.

Önceki ders ne demiştik: 2 Tam, 1 Yarım, 3 Tam, 1 Yarım.

Bir kez daha üzerinden geçmemiz gerekirse;

Do Notası

Do notası, do majör gamının ilk notasıdır. Canımızdır, ciğerimizdir ve kendisini bizler pek çok severiz.

Do Diyez Notası

Do notasını yarım ses incelttiğimizde ulaşacağımız notanın adı do diyez olacaktır. Kendisi arızalı bir ses olarak da bilinir. Küçükken anneleriniz sokağa çıkarken yanına yaklaşmamanız yönünde uyardığı o kötü ve arızalı tiplerdendir. Şaka tabii, kendisini seviyoruz.

Re Bemol Notası

Do diyez için ne dediysek, re bemol için de aynısını söyleyebiliriz. Zira aslında, re bemol notası tam da do diyez notasına denktir. Re sesinin yarım ses kalını olarak bildiğimiz re bemol notasını canımız ciğerimiz belleriz.

Re Notası

Do majör gamının ikinci natürel sesidir. Şehrin görece sakin lokallerinde çıkan emektar sanatçılara benzer.

Re Diyez (aka Mi Bemol) Notası

Arızalı sesler ailesinin ikinci üyesi olan re diyezin bir diğer adı da artık tahmin edebileceğiniz gibi bizzat mi bemol. Size çaktırmak istemiyorum ama gerçekten yavaş yavaş esprilerin sonuna geliyorum.

Mi Notası

Do majör gamının üçüncü natürel sesi. Gerçek bir diva.

Mi Diyez Notası

Sevgili arkadaşlar, üzülerek bildirmem gerekiyor ki, mi diyez diye bir nota yok. Mi sesinin yarım ses incesi Fa sesi oluyor. Yaşattığım bu geçici üzüntü için sizlerden özür diliyorum.

Fa Notası

Gözleriniz mi diyez aramasın, o artık Fa notası. Evet, bir önceki paragraftaki acınızı tekrar deşerek sözlerime başlamak istedim. Natürel sesler kuşağımızın dördüncü üyesi de fa notası oluyor.

Bir Sesin Yarım Ton İnceltileceğini Gösteren Nota İşareti Hangisidir?

Bir sesin yarım ton inceltileceğini gösteren nota işareti diyez işaretidir. # işaretiyle gösterilir.

Bir Sesin Yarım Ton Kalınlaştırılacağını Gösteren Nota İşareti Hangisidir?

Bir sesin yarım ton kalınlaştırılacağını gösteren nota işareti bemol işaretidir.♭ işaretiyle gösterilir.

Temel Müzik Eğitimi konusundaki 4. ve son dersi tamamladık.

Sıradaki Konu: Ukulele ile Tanışma (konulara isim verme konusunda çok yetenekli olmadığımı kabul ediyorum. Olduğu kadar olmadığı kader hacılar)

Yorumlar kapalı.